Tvrđava „Bedem“

“Pučinu Nikšićkog polja para stari grad, nalik na nasukan brod, zaustavljen u letu ka budućnosti. To je Bedem, stara rimska tvrđava, neumoljiva, siva… Poslije najezde Turaka postala je najjače uporište novih gospodara. Vjekovima je prkosila nedaćama. Vrijeme je na njenim zidinama ispisivalo istoriju.”(Monografija Nikšića”)

Bedem je građevina sa koje se vidi cijeli Nikšić, za koju se vezuju brojne legende i mjesto gdje su se vjekovima vodile bitke.

Tvrđava Bedem je jedan je od najstarijih simbola grada što je i čini važnim dijelom kulturne i istorijske baštine kako Nikšića, tako i same Crne Gore. Kao takvo, jedno je od najposjećenijih mjesta u Nikšiću kada je u pitanju lokalno stanovništvo i  turisti.

Na tvrđavi se organizuje i tradicionalni nikšićki festival „Bedem fest“, razne izložbe kao i mnogi drugi kulturni događaji.

Gornji dio grada, koji se nalazi na glavici, obnovili su i izgradili  Turci na    samom početku XVIII vijeka i pretvorili u snažno vojničko uporište.

Gornji Grad  je predstavljao  vojnu utvrdu na brežuljku, debelih i visokih   kamenih zidova, na samim ivicama kamenitih i strmih strana, dužine 230 m, pravca sjever-jug, širine do 30 m, sa dvije spratne kule na  krajevima  (južna šestougaona  i viša  zvana Nebojša, a sjeverna osmougaona  i nešto niža), kasarnama  za smještaj do 1000 vojnika, sa platformama  za topove, kulom dizdara i dr.[1]

Gradska  tvrđava  Bedem je kultutno-istorijski spomenik od velikog značaja. Engleski arheolog i putopisac  Artur Đ. Evans, prvi je naučnik  koji je proučavao stari            Nikšić. On je sa crnogorskom vojskom ušao 8. septembra 1877. godine u, od turskog carstva, oslobođeni grad. Svoja  Ilirska pisma, nastala na putovanju po Crnoj  Gori, Bosni  i  Hercegovini     tokom 1877. godine, objavljivao je u ,,Mančester  Gardijanu”. Kao knjiga, ta pisma publikovana su u Londonu         1878. godine.[2]

Vrlo je interesantan unutrašnji, stari dio grada. Njegov  plan i izgled potpuno su rimski. Po  obliku je četvorouglasti, izuzev što je visoka  strana uz brdo na kome se nalazi tvrđava, zbog samih stijena, donekle nepravilnih linija. Na svakom uglu i u sredini svakog zida nalaze se  četvorougaone kule. Samo je jedna od njih, kao i kod nekih rimskih tornjeva  Dioklecijanove palate, osmougaona. Središnji toranj svakog zida zasvođen je  kružnim lukom ispod kojeg se  nalazi ulica, te izgleda  kao da            su se u prvobitnom gradu dvije glavne ulice ukrštale pod pravim uglovima kao  što su  u rimskom ”Česteru’’.[3]

Gradska tvrđava Bedem otvorena je 18. septembra 2001. godine. Prema idejnom projektu dr Slobodana Vukajlovića izvođači su nakon  trogodišnje rekonstrukcije  izvršili revitalizaciju. Gradskom tvrđavom  upravlja Javna ustanova  Stari grad  ‘’Anderba”, osnovana  2001. [4]

Marijana Tomanović,  Grad kulture

[1] Branko Radojičić , Crna Gora, Geografski  enciklopedijski leksikon, Nikšić, 2015. str. 601.

[2] Maksim Vujačić,    Nikšić nekad i sad, Nikšić, 2008. str. 5.

[3] Maksim Vujačić, navedeno djelo, str. 9.

[4] Maksim Vujačić, navedeno djelo, str. 147, 149.

KRUPAČKO JEZERO

Jezero Krupac jedno je od najljepših i najpopularnijih nikšićkih izletišta. Predstavlja mjesto za okrepljivanje duše i tijela, a nosi epitet “nikšićko more”. Savršeno je mjesto za one koji žele da se sklone od gradske gužve i uživaju pored vode u prelijepom ambijentu i čistom vazduhu.

Mjesto je veoma posjećeno i popularno , naročito tokom ljetnjih mjeseci, kako od strane lokalnog stanovništva, tako i od brojnih turista. Na raspolaganju su plažni barovi, igrališta, mogućnosti vožnja skutera, glisera… a možete i uživati u pecanju na obali.

Krupac je domaćin popularnog ,,Lake Fest”-a, koji se održava u avgustu svake godine, na kome nastupaju najveće domaće, regionalne i svjetske muzičke zvijezde.

Krupačko jezero je vještačko jezero u sjeverozapadnom dijelu Nikšičkog polja. Okruženo je znatnim dijelom krečnjačkim     obroncima brda  Uzdomira i   Zle gore, a od Slansakog jezera je odvojeno krečnjačkom zaravni zvanom Riđanske rupe, sa mnogo plitkih rupa (vrtača) i brežuljaka. Posljednih godina temeljnije se prati gubljenje vode iz Krupačkog jezera. Četiri su zone gubljenja vode poniranjem: Zakruplje, prostor oko zatvorenog ponora Krupačka jama, oko desnog boka brane i četvrti koji se javlja kada je nivo vode jezera viši od 618 mnv i kada se voda preliva prema ponorima u Zavrhu i Miločanima.

Na dijelu obale Krupačkog jezera, od sjevernog dijela brane i duž    Uroševića greda, napravljena je gradska plaža, koja  se u ljetnim mjesecima  intezivno koristi. Voda jezera, čista i u ljetnim

mjesecima ugrijana do 28 stepeni pruža mogućnosti za kupanje  i za razvitak sportova na vodi.  Prema jezeru od grada je više asfaltnih puteva, tako da su brojni i turistički i ugostiteljski objekti povezani gradskim saobraćajem. U cilju boljeg korišćenja Krupačkog jezera u turističke svrhe potrebno je uraditi i nove puteve  oko jezera i asfaltni put preko Crnodola  i put od Miločana preko  Stube do sjeverozapadne obale jezera. Ugovorom  korisnika akumulacije Krupačkog jezera za proizvodnju  električne energije, tj. J. P. Crnogorske elektrane i Opštine Nikšić, utvrđena je obaveza da se voda jezera  ne koristi za   potrebe HE Perućica u vreme trajanja  sezone kupanja. Krupačko jezero je bogato  ribom i na njemu je razvijen ribolov i drugi sportovi. [1]

Krupačko jezero nalazi se  u sjeverozapadnom dijelu nikšićkog polja. Formirano je na Krupačkom polju preko koga je tekla rijeka Moštanica. Dužina jezera je 2,5 km, ukupna zapremina 42 miliona metara kubnih vode. Brana dužine 1480 m podignuta je 1950. godine. Jezero je površine 5,2 kilometra kvadratna, dubina mu je 6,20 metara. Voda mu je čista,  jer se puni od vrela sa dna i oboda jezera. Krupačko jezero je pogodno za rekreaciju i sportove na vodi. U znak poštovanja za sve ono što je za svoj rad uradio Đorđije Bato Grujičić, predsjednik SO Nikšić od 1968. do 1974. godine, 15. marta 2000. godine na šetalištu brane Krupačkog jezera postavljen je natpis: “Kej Bata Grujičića“. Gradska plaža na Krupačkom jezeru svečano je otvorena 13. jula 1971. godine. Plaža “ Sunčana obala“ je kupalište Nikšića, jer HE Perućica u ljetnim mjesecima ne koristi vode jezera. Brana vještačkog jezera Krupac duga je 1.480 m. Jezero je bogato ribom, pa je na njemu razvijen sportski ribolov.[2]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] Branko Radojičić, Crna Gora, Geografski enciklopedijski leksikon, Nikšić, 2015. str. 530, 531.

[2] Maksim Vujačić, Nikšić nekad i sad, Nikšić, 2008.

Ski centar Vučje

Ski centar Vučje je jedan od najposjećenijih ski centara u Crnoj Gori a zasigurno najpoznatiji u Nikšiću. Nalazi se dvadesetak kilometara od centra Nikšića i predstavlja odlično mjesto za relaksaciju u zimskim čarolijama. Na stazama ovog ski centra uživaju svi, bez obzira na starosnu dob, važno je samo da bijeli pokivač ne izostane.

Na ovom mjestu se organizuju razni događaji, tokom cijele godine, ali, svakako je najposećeniji tokom zimske sezone. Već nekolike godine za redom ovaj ski centar organizuje prepoznatljivi ,,Snow dance festival”.

Turističko-rekreativni kompleks Vučje predstavlja pravo mjesto za opuštanje sa prijateljima, uživanje sa porodicom i mjesto na kojem se u nama budi dijete željno zabave.

Vučje, planinska površ sjeveroistočno od Nikšićkog polja. To su dva visoka kraška polja (Donje i Gornje Vučje).

Donje Vučje je, na nadmorskoj visini 1280 m, površine 1’6 km kvadratnih. Iznad su planinski vrhovi Dažnik 1625 m i Đurkovo brdo 1546 m. Polje je većim dijelom pokriveno čeonom morenom koju su lednici od Lukavice i Konjskoga  prebacili u Donje Vučje. Na donjem Vučju su katuni, a u posljednje vrijeme razvio se važan centar zimskih sportova, sa uspinjačama, skijalištima i ugostiteljskim objektima.

Gornje Vučje je odvojeno krečnjačkim brežuljcima od Donjeg Vučja, na nadmorskoj je visini 1350 m, a površine je oko 2 km kvadratna. Nagnuto je prema sjeverozapadu ka Surdupu, suvoj dolini kojom je u pleistocenu tekla otka krnovskog ledenika i ledenika sa Gornjeg Vučja.

Reljef Gornjeg Vučja karakterišu brojna manja udubjenja (rupe) blagih formi, između kojih su krpe morena slabo izraženog oblika.

Na Donjem i Gornjem Vučju su katuni stočara iz sela Lukova. Preko Vučja prolazi asfaltni put Nikšić-Lukovo-Vučje-Šavnik.[1]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] Branko Radojičić, Crna Gora, Geografski enciklopedijski leksikon, Nikšić, 2015. str. 608.

CINEMA 213

Cinema 213 je nikšićki bioskop, koji je u koraku sa svjetskim bioskopima kada je u pitanju prikazivanje premijera svjetskih blokbastera.

Bioskop CINEMA 213 nalazi se u centru grada, u jednom od najprometnijih kvartova Nikšića. CINEMA 213 je sklopu hotela Yugoslavia koji je u vlasništvu firme HELADA –MONT i jedan je najmodernijih bioskopa u Crnoj Gori. Opremljen je najmodernijom 2D i real 3D tehnologijom i opremom koja garantuje najkvalitetniji vizuelni i audio doživljaj.

Cinema 213 posjeduje jednu salu koja ima 200 mjesta. Sala je opremljena i klimatizovana te svakom posjetiocu pruža prijatan ambijent i idealne uslove za uživanje u filmovima.

Bioskopa CINEMA 213 ,prikazivanjem najnovijih filmskih hitova, doprinosi boljoj afirmaciji i razvoju grada Nikšića.

Bioskop Cinema 213 na svom repertoaru imao je značajnih 5 filmova-ananture “ Raja i posljednji zmaj“ i “ Duša“, zatim triler “ Jedini izlaz“, krimi-drama “Niko“ i horor “Sedmi dan“. Posjetioci će biti u prilici da pogledaju tri filma. Dan će u 16 h otvoriti “ Raja i posljedni zmaj“. Usamljena ratnica Raja mora da uđe u trag posljednjem zmaju u nadi da će zauvijek da zaustavi neprijatelja. Davno, u čarobnom gradu Kumandra, ljudi i zmajevi živjeli su zajedno u slozi. Ali kada su zlokobna čudovišta poznata kao Drun postala prijetnja za planetu, zmajevi su žrtvujući sebe, spasili čovječanstvo. Sada, 500 godina kasnije, ta ista čudovišta su se vratila. Usamljena ratnica Raja mora da uđe u trag posljednjem zmaju u nadi da će zauvijek da zaustavi neprijatelja. Međutim, tokom svog putovanja naučiće da je za spas svijeta potrebno nešto više od magije- neophodno je i povjerenje.

Dva sata kasnije prikazaće se film “Duša”. Džo je učitelj muzike koji dobija šansu i rijetku životnu priliku da svira u najboljem džez klubu u gradu. Međutim, jedan mali nesmotren korak odvešće ga sa ulice Njujorka u neobično okruženje, fantastično mjesto gdje nove duše dobijaju svoju ličnost, neobične navike i interese prije nego što se pojave i  dođu na Zemlju. Odlučan da se vrati svome životu na Zemlji Džo se udružuje sa dušom 22, koja nikad nije razumjela privlačnost ljudskog iskustva. Dok Džo očajnički pokušava da joj pokaže šta je to lijepo u vezi sa življenjem, uspjeva i sam donekle da otkrije odgovore na neka važna životna pitanja.

Dan će u 20 h zatvoriti krimi-drama “Niko”. Dobitnik Emilija Bob Odenkirk glumi Hača Mansela potcjenjenog i zanemarenog oca i  supruga, koji prima ponižavajuće udarce u bradu i nikada ne uzvraća. Niko. Kada jedne noći dva lopova uđu u njegovu kuću u predgrađu, Hač odbija da brani sebe ili porodicu, u nadi da će sprječiti ozbiljno nasilje. Njegov sin tinejdžer Blejk, razočaran je u njega, a supruga Beka izgleda da se samo povlači još dalje.

Posljedice incidenta podudaraju se sa Hačijevim dugo tinjajućim bijesom, pokrećići uspavane instikte i šaljući ga na brutalani put koji će otkriti mračne tajne i smrtonosne vještine. U najezdi pesnica, pucnjave i  škripućih gima, Hač mora da spasi svoju porodicu od opasnog protivnika i bude siguran da ga više nikada niko neće potcijeniti kao da je niko. [1]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] Maksim Vujačić, Nikšić nekad i sad, Nikšić, 2008. str. 129.

Nikšićki trg

,,Naziv Trg slobode je dovoljno jasan i uzvišen. Trg i njegova sloboda – nema tog scenografa i scenariste koji će na toj javnoj pozornici naznačiti njen izgled tokom godišnjih mijena koje ovdje donose vrijeme i ljudi. To je sloboda spontaniteta, nikada ista, jer život neprekidno sam sebe iznenađuje….”

Prostor koji okuplja sugrađane, koji podstiče na družnje. Mjesto na kojem su se desila prva upoznavanja i prvi sastanci. Trg za koji se vežu najljepše uspomene.

Na ovom trgu su dva spomenika ličnostima iz različitih epoha naše oslobodilačke borbe: kralju Nikoli i narodnom heroju Čedomiru Ljubu Čupiću. One simbolizuju dva sna: san državnika sa vizijom slobode i mira Crne Gore i Balkana i san revolucionara s vizijom slobodne proleterske republike.

Gradnja trga u obliku nepravilnog pravougaonika dužine 136, a širine 89 m, površine 12.100 m kvadratnih od kojeg se pruža šest pravih ulica, počela je 1884. godine, a godinu kasnije je dovršena. U rubnim objektima podignute su kuće jednostavne arhitekture, slične po veličini, broju prozora i vrata. U prizemlju jednospratnih kuća nalazili su se lokali sa malom pomoćnom prostorijom, a pored njih prolaz za dvorište. Otvarane su: banke, apoteke, knjižare, prodavnice, kafane. Trg je popločan, ulice su nasute pijeskom, a guverner nikšićkog okruga vojvoda Šako Petrović sa građanima zasadio je drvorede, uglavnom lipa, manje brijestova. Prva dva bunara u Novoj varoši izgrađena su na Trgu 1886. godine, a na njemu su 1929.  podignute  i četiri javne betonske česme, neobičnog i jedinstvenog  izgleda, djelo Mitra Grahovca.  Više od pola vijeka, sa malim prekidima za vrijeme balkanskih i svjetskih ratova, Trg je bio trgovački centar, pijaca i glavni pazar za sjeverni dio Crne Gore. Velika pijaca ostaće do 1952. godine kada je pored Trga podignuta pijaca. Sve do te godine Nikšić je izrađivan prema Sladeovom planu. Poslije Drugog svjetskog rata pa sve do danas Trg je ostao mjesto na kome su se dešavale centralne manifestacije- proslave Prvog maja, doček štafete, Nove godine, mitinzi, politički skupovi, koncerti…

Do Drugog svjetskog rata trg je nosio ime Karađorđa, po završetku rata postao je Trg maršala Tita, a od 1992. godine je Trg slobode. Po Sladeovom planu Nikšić je trebalo da dobije šest trgova. Napravljena su tri- Slobode, Save Kovačevića i Šaka Petrovića. Na trgu je 2003. godineizgrađena fontana, a ptice, autora Miluna Miška Čvorovića, postavljene su dvije godine kasnije. Skulptura u bronzi kralja Nikole, visoka 5 m, idejno riješenje autorskog tima vajara Miodraga Živkovića i arhitekte Lidije Šaljić, otkrivena je 9. maja 2006. godine. Trg je popločan kaldrmom, ulice su nasute pijeskom, zasađeni drvoredi lipa i  brestova. U februaru 1885. godine mjesna vlast i šest bataljona narodne vojske dovršili su uređenje centralnog gradskog trga i ulica. [1]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] https://www.vijesti.me>društvo>nikšić

JU Sportski centar

Sportski centar Niksic je registrovan za pružanje usluga sportistima i rekreativcima,ustupanje na korišćenje sportskih sadržaja i pružanja usluga obrazovanja i vaspitanja u ovoj oblasti. Predstavlja jedno od ključnih prostora za održavanje raznih događaja i sportskih dešavanja u našem gradu. Od velikog je značaja za cjelokupno stanovništvo našeg grada, posebno za ljubitelje sporta.

Njega sačinjavaju: velika dvorana sa pratećim sadržajima (Dispanzer medicine, fitnes centar, restoran, atomsko sklonište, streljana, uprava, poslovni prostori; zatvoreni bazen; vezni blok; otvoreni teren.

Takođe, u najintimnijem dijelu Sportskog centra nalazi se moderan ugostiteljski objekat. Širokom ponudom svojim korisnicima nudi boravak u prijatnom ambijentu i uzivanje u specijalitetima.

Sportsko-rekreativni centar, površine oko 18.000 kvadratnih metara počeo je sa radom 1994. godine. Ima sportsku dvoranu površine 6.700 metara kvadratnih, sa 2900 mjesta u gledalištu. U sastavu dvorane su: tri streljane, fitnes centar, sportska ambulanta, 1.500 kvadratnih metara tržno-poslovnog prostora i restoran sa 200 mjesta. SPC  ima i Olimpijski bazen, mali bazen, automatsku kuglanu, klizalište, igrališta na otvorenom i druge sadržaje. [1]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] Maksim Vujačić, Nikšić nekad i sad, Nikšić, 2008. str. 129.

NIKŠIĆKO POZORIŠTE

U cjelosti je ispunjena misija o ponovnom institucionalnom uspostavljanju teatarske umjetnosti u Nikšiću.

Pozornica na kojoj se izvode najpopularnije predstave uz bogat umjetnički opus i veliku posjećenost. Pored uspješne produkcije, rad Nikšićkog pozorišta, prepoznat je i kroz zapažene festivalske nastupe (većina internacionalnog karaktera) u zemlji i okruženju: Beograd, Sarajevo, Skoplje, Peskara, Priština, Mostar, Podgorica, Kotor, Budva, Bar.

Nikšićko pozoriše je 2006. godine obnovilo i „Međunarodni festival glumca“, koji je jedinstvena teatarska smotra u regionu.

Nikšićko pozorište se pored produkcije bavi i izdavačkom djelatnošću, koja za cilj ima afirmaciju i njegovanje pozorišne umjetnosti.To je potpuno izvodljivo u novom scenskom prostoru, u rekonstruisanoj zgradi nekadašnjeg bioskopa „18 septembar“, koji ima sve optimalne uslove za pozorišnu produkciju po savremenim standardima pozorišne umjetnosti, ali i drugih multimedijalnih projekata.

Nikšić je ima dugu pozorišnu tradiciju. Pozorišno društvo osnovano je još 1884. godine i iste ostvarilo prvu predstavu. Pjevačko društvo “Zahumlje“ osnovano je 1898., a u okviru njega, egzistirala je i dramska družina. Za vrijeme balkanskih i prvog svjetskog rata prekinut je pozorišni život, da bi 1919. godine Umjetnička grupa Milutinović dala nekoliko predstava, a potom je osnovano gimnazijsko društvo „Budućnost“ koje je radilo od 1921. do 1927. godine. Dom zanatlijsko radničkog udruženja, u okviru koga je bila pozorišna grupa, podignut je 1925. godine. U prvim godinama poslije drugog svjetskog rata od članova centralno kulturno-umjetničke grupe CASNO-a i nekih partizanskih grupa osnovano je Sindikalno kulturno-umjetničko društvo “Radoje Dakić“ u čijem okviru je bila i dramska sekcija. Na prvoj smotri republičkih kulturno-umjetničkih društava 1948. godine, na Cetinju, ono je osvojilo prvo mjesto sa predstavom “Mašenka“ i drugo mjesto na Saveznoj smotri u Beogradu. Sekcija je potom veliki uspjeh postigla i na festivalu  sindikalnih društava i grupa u Beogradu sa komadom “Vatra i pepeo“ od M. Pucove, kada je osvojila prvo mjesto. Režiser i tumač jedne od glavnih uloga bio je Veljko Mandić. Pozorišna kritika i publika govorili su o Nikšićanima kao o otkrovenju festivala. KUD “Radoje Dakić“ dobija stari naziv “Zahumlje“, a ti uspjesi amatera pored ostalog pospješili su incijativu da se izdvajanjem iz KUD-a dramska sekcija pretvori u pozorište, pa je Odlukom Narodnog odbora grada Nikšića 15. marta 1949. godine, osnovano Narodno pozorište. Za upravnika je imenovan Veljko Šakotić, a za sekretara glumac Veljko Mandić. Pozorišnim komadom “Nemirna starost“ od L. Rahmanova, Narodno pozorište u Nikšiću svečano je otvoreno 4. juna 1949. godine.

Nikšićko pozorište imalo je svog kritičara Vladimira Mijuškovića, književnika i uglednog prosvjetnog i kulturnog radnika, koji je i sam pisao pozorišne komade.[1]

Prva predstava data je pod vedrim nebom, u Trebjesi, 1879. godine, prilikom proslave dvogodišnjice oslobođenja varoši. Igrana je “Balkanska carica“ od Nikole I. Komad je režirao sam autor. Prilikom boravka u Nikšiću, u oktobru 1884. godine, knjaz Nikola, obavješten je o uspjehu prve predstave, zahtjevao je da Društvo prikaže “Slobodarku“, ali do toga nije došlo zbog odsustva nekoliko izvođača. Ovom prilikom, knjaz je obećao da će priložiti sto dukata za podizanje “Hercegovačkog doma“. Početkom decembra, 1886. godine,  „ovdašnji svijet prvi put je vidio divnu istorijsku sliku“-„Balkansku caricu“, dramu knjaza Nikole Petrovića. Predstavu je gledalo 300 lica,  „jer više nije imalo gdje stati“. Pozorišno društvo obnovljeno je kao sekcija Nikšićke čitaonice, sa posebnom upravom, a već 1891. godine ponovo se diže zavjesa. Na repertoru je Gogoljev „Revizor“. Prikazan je u prepunoj školskoj dvorani, a prihod je ustupljen Čitaonici. U decembru su prikazani „ šaljivi komadi: „Čestitam“ i  „Ciganin“ u korist nastradalih od poplave u Crmnici i okolini Ulcinja, kojima je upućeno 85 fiorina. Posljednju vijest o radu Pozorišnog društva, prije njegovog stapanja s pjevačkim društvom „ Zahumlje“, donio je „Glas Crnogorca“ početkom 1897. godine. Autor napisa Stevo. V. Vrčević, koji će iduće godine postati urednik prvog nikšićkog lista „ Nevesinje“, prikazao je predstavu drame N. Nedeljkovića- „Dejan“. Predstavu su pripremili i izveli najmlađi članovi Pozorišnog društva. [2]

Marijana Tomanović, Grad kulture

[1] “Arhiv uspomena“, Nikšić Grad i ljudi, Tragom starih fotografija (1944-1970), knjiga 2, 1996.

[2] Veljko Šakotić, Nikšić u Knjaževini (Kraljevini) Crnoj Gori, Nikšić, 1996.